İşgalci İsrail, ABD Başkanı Joe Biden tarafından ilan edilen kendi sunduğu ateşkes teklifini reddetti. İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada, “Hamas yok edilene kadar savaşa devam edeceğiz” denildi. İsrail, mayıs ayı başında Hamas tarafından kabul edilen benzer bir ateşkes planını da reddetmişti. Biden’ın planında, “İsrail ordusunun Gazze’deki sivil alanlardan çekilmesi” ön görülüyor. Ancak, işgal güçlerinin nereye çekileceğine dair açık bir madde bulunmuyor. Hamas, önceki müzakerelerde İsrail ordusunun Gazze’den tamamen çekilmesini ve daimi ateşkesi ön görmeyen hiçbir uzlaşıya katılmayacağını açıkça bildirmişti. Axios’a bilgi veren ABD’li üst düzey yetkililer ise Biden’ın “Artık savaşın son bulmasının vaktinin geldiği ve Hamas’ın bu teklifi kabul etmemesi halinde bundan sonra ateşkesin masada olmayacağı” tehdidinde bulunduğunu aktardı.
İsrail cephesinde ise 7 Mayıs’ta Gazze’nin güneyindeki Refah’a yönelik başlatılan saldırıların sürdürülmesiyle birlikte esir takası için müzakereler yapılması yönünde bir tavır hakim. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Ofisi tarafından yapılan açıklamada ise “Gazze’deki savaşın bitirilmesi için belirlediğimiz şartlarda hiçbir değişiklik yok. Hamas’ın askeri gücünü tamamen yok etmeden savaşı sonlandırmayacağız” ifadeleri kullanıldı. Biden’ın cuma günü yaptığı açıklamada, İsrail’in söz konusu teklifi kabul ettiğini ifade etmesi ise kafa karışıklığına sebep oluyor. Axios’a bilgi veren ABD’li yetkililer, Biden’ın ateşkes teklifini ilan ederken insiyatifi tamamen ele aldığını belirtmişti. Uzmanlar, Biden’ın insiyatifi ele alarak İsrail adına konuşmuş olabileceğine dikkat çekerken, ilan ettiği ateşkes teklifinden Tel Aviv’in haberinin olmadığı ihtimali üzerinde durdu.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Biden tarafından ilan edilen teklife ret cevabı verse de Axios’a bilgi veren ABD’li yetkililer, Netanyahu’nun ABD tarafına teklifi onayladığını söylediğini öne sürdü. Netanyahu’nun koalisyon hükümetindeki ortakları aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir ve Bazalel Smotrich, Hamas yok edilmeden herhangi bir ateşkesi kabul etmesi halinde hükümetten çekilerek koalisyonu dağıtmakla tehdit etmişti. Buna karşılık, Savaş Kabinesi üyelerinden eski Savunma Bakanı Benny Gantz ise hükümetin Gazze savaşı sonrasına ilişkin uygulanabilir bir stratejisi olmaması nedeniyle kabineden çekilme tehditleri yöneltirken Gantz’ın partisi de önceki gün parlamentoya güvenoyu teklifi sunmuştu. Netanyahu’ya baskı kuran bir başka taraf ise esir aileleri. Yedioth Ahronot’un haberine göre, ABD vatandaşı esirlerin aileleri, Biden’ın teklifinden memnun olduklarını belirtti. Derhal esir takası yapma zamanının geldiğini belirten aileler, dünyanın bu savaşı sona erdirmek ve 125 esiri anavatanlarına geri döndürmek için gerekli tüm adımları atması gerektiğini vurguladı. Uzmanlar, Netanyahu’nun teklifi doğrudan reddetmesinin ardında ABD tarafını doğrudan Ben-Gvir ve Smotrich ile muhatap ederek çok taraflı baskılardan kurtulma çabası olduğu değerlendirmesini yapıyor.
Biden’ın ateşkes teklifinin ardından Hamas Hareketi, hızlı bir açıklama yaparak ateşkes teklifine olumlu yaklaştığını bildirdi. Hareket, buna karşılık önceki taleplerinin altını çizerek, “Kalıcı ateşkes, İsrail ordusunun tamamen çekilmesi, insani yardımlara izin verilmesi, yerinden edilmişlerin şartsız dönüşü ve Gazze’nin yeniden imarını temel alan her türlü uzlaşıya hazırız” ifadelerini kullandı. Uzmanlar, Hamas’ın hızlı bir şekilde “olumlu yaklaştığını” bildirerek, sorumluluğun üzerinde kalmasını engellemeye çalıştığını ve ABD’yi taraflı olmaktan uzaklaştırmayı hedeflediğini dile getiriyor. Gazze’deki başta gelen diğer direniş grubu İslami Cihad Hareketi ise Biden’ın teklifinin şüphelerle dolu olduğuna vurgu yaptı. Hareket tarafından yayınlanan açıklamada, “ABD’nin hâlâ İsrail’den yana tavır takındığı ve sunulan teklifte İsrail’in Gazze’den çekilmesi konusunda boşluklar olduğu” ifade edildi. Açıklamada, Hamas’ın da dikkat çektiği şartlara vurgu yapılarak, “Teklifin milli bir sorumlulukla istişare edileceği” aktarıldı.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Biden’ın ateşkes teklifi üzerinden henüz birkaç saat geçmişken, yeni teklifin de başarısız olması halinde sorumluluğun Hamas’ta olacağına vurgu yaptı. Konuya dair bir açıklama yapan Blinken, Hamas’ın bir an evvel cevabını vermesini isteyerek Türkiye, Suudi Arabistan ve Ürdün’den Hamas’ın vakit kaybetmeden bu öneriyi kabul etmesi için örgüte baskı kurmalarını talep ettiğini söyledi. Blinken, bu açıklamasının ardından dün de Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen el-Safedi ve Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal Bin Ferhan Al-i Suud ile birer telefon görüşmesi gerçekleştirerek bu talebini bizzat iletti. Blinken ayrıca, son dönemde Filistin devletini resmen tanımak için olumlu mesajlar gönderen Belçika yönetiminden de Hamas’a yönelik baskılara katılmasını istedi. ABD’nin bu tavrı, yeni ateşkes teklifinin başarısız olması halinde sorumluluğun Hamas’a yüklenmesini hedeflediği şeklinde değerlendiriliyor.
Avrupa Birliği (AB) yetkilileri, ABD Başkanı Joe Biden’ın açıkladığı Gazze Şeridi’nde ateşkes önerisini memnuniyetle karşıladı. Konuya ilişkin açıklama yapan AB Konseyi Başkanı Charles Michel, Katar, Mısır ve ABD’ye çabaları için teşekkür etti. Michel, “Acı sona ermelidir. Tüm tarafları barış için bu fırsatı değerlendirmeye çağırıyorum.” ifadelerini kullandı. AB Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen ise ateşkes taslağının dengeli ve gerçekçi olduğu yorumunu yaparak, “Şimdi önerinin tüm tarafların desteğine ihtiyacı var” mesajını paylaştı.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in, ABD Başkanı Joe Biden’ın açıkladığı Gazze Şeridi’nde ateşkes taslağıyla ilgili, “Kalıcı barış sağlanması için anlaşmaya yol açmasını umuyorum.” açıklamasında bulunduğu bildirildi. Konuya dair açıklama yapan BM Genel Sekreteri Sözcüsü Stephen Dujarric, Guterres’in ateşkes, tam ve engelsiz insani yardım erişimi ve esirlerin koşulsuz olarak serbest bırakılması için aylardır çağrıda bulunduğunu anımsatarak, “Kalıcı barış sağlaması için anlaşmaya yol açmasını umuyorum.” açıklamasını yaptığını kaydetti.
